LEGIONELLA – NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
Czym jestLegionella?
Legionella to grupa bakterii Gram-ujemnych, która odpowiada za rozwijającą się chorobę, nazywaną legionelozą. Te mikroskopijne organizmy obecne są w naszym otoczeniu na co dzień, kolonizując zarówno, naturalne zbiorniki wodne (rzeki, jeziora, stawy, strumienie) jak i sztuczne zbiorniki i instalacje wodne (m. in. urządzenia klimatyzacyjne, wieże chłodnicze, instalacje wodociągowe, baseny z hydromasażem, fontanny).
Jakie są drogi zakażenia?
Do zakażenia dochodzi w wyniku wdychania skażonego aerozolu wodnego zawierającego zawieszone w nim bakterie. Może również dochodzić m. in. poprzez zachłyśnięcie się skażoną wodą i aspiracji płynu do dróg oddechowych. Do tej pory nie stwierdzono przenoszenia bakterii Legionella z człowieka na człowieka jak również poprzez picie skażonej wody.
Aby doszło do zakażenia, bakterie muszą dostać się do dróg oddechowych.
Jakie mogą być źródła zakażenia?
- głowice prysznicowe i krany zlewozmywakowe,
- klimatyzacja,
- nawilżacze powietrza,
- wieże chłodnicze,
- myjnie samochodowe,
- urządzenia podgrzewające wodę użytkową,
- fontanny, natryski miejskie,
- instalacje wodno-kanalizacyjne,
- baseny, wanny z hydromasażem, jacuzzi,
- zraszacze, skraplacze parowe i in.
Jakie są czynniki sprzyjające namnażaniu Legionelli?
- obecność w instalacji wodnej zbiorników do gromadzenia wody,
- powstawanie zastoin wody (instalacje o małym przepływie wody lub jego braku),
- obecność biofilmu, osadów, korozji,
- temperatura wody w zakresie od 25°C do 45°C,
- obecność innych mikroorganizmów w wodzie,
- brak lub zbyt niskie stężenie środków dezynfekcyjnych,
- utrzymująca się wysoka temperatura powietrza.
Kto jest w grupie ryzyka?
- seniorzy,
- aktywni i byli palacze,
- osoby z osłabionym układem odpornościowym,
- osoby z chorobami płuc, cukrzycą, niewydolnością nerek,
- osoby dużo podróżujące.
Jakie są objawy zakażenia?
Pałeczki Legionella mogą powodować legionelozy o ciężkim lub lekkim przebiegu:
- choroba legionistów (postać płucna) – zachorowanie o ciężkim przebiegu, z dominującymi objawami zapalenia płuc, często z wysoką gorączką (do 40°C). Zachorowaniu może towarzyszyć kaszel, biegunka, nudności, dreszcze, bóle mięśni, splątanie i inne objawy neurologiczne oraz objawy uszkodzenia wątroby i nerek a także spowolnienie akcji serca.
- gorączka Pontiac (postać pozapłucna) – zachorowanie o stosunkowo lekkim przebiegu grypopochodnym, z nagłym wzrostem ciepłoty ciała, dreszczami, z bólem mięśniowym, bólem głowy.
Okres inkubacji trwa od 2 do 10 dni, zazwyczaj 5-6 dni dla choroby legionistów, dla gorączki Pontiac najczęściej 24-48 godzin.
Jak zmniejszyć ryzyko zakażenia?
- regularne czyszczenie, płukanie i dezynfekowanie wewnętrznych systemów wodociągowych wody ciepłej i zimnej,
- zapewnienie właściwej temperatury wody w punktach czerpalnych (co najmniej 55°C dla wody ciepłej i poniżej 25°C dla wody zimnej),
- właściwe zarządzanie i utrzymywanie urządzeń i wewnętrznego systemu wodociągowego, tj. dokonywanie przeglądów stanu technicznego poprzez sprawdzanie szczelności i izolacji systemów ciepłej i zimnej wody (aby zapobiec schładzania ciepłej wody i ogrzewania zimnej), właściwy stan techniczny głowic prysznicowych, kranów, wanny z hydromasażem i in., regularne badanie ciepłej i zimnej wody,
- kontrola, czyszczenie i dezynfekcja systemów klimatyzacyjnych,
- czyszczenie i dezynfekcja wodnych urządzeń o funkcji dekoracyjnej np. fontanny, ściany wodne i in.
- kontrola, czyszczenie i dezynfekcja basenów z hydromasażem i in. urządzeń typu SPA (badanie wody w kierunku Legionella).
POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA W GRÓJCU
Literatura uzupełniająca:
1. Opracowanie Zakładu Bezpieczeństwa Zdrowotnego Środowiska NIZP-PZH we współpracy z Głównym InspektoratemSanitarnym: „Zalecenia dotyczące ponownego otwierania budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowegopo wydłużonym przestoju lub ograniczonej eksploatacji, w ramach działań zapobiegających zakażeniom bakteriamiz rodzaju Legionella”
2. Publikacja NIZP-PZH: Legionelozahttps://epibaza.pzh.gov.pl/story/legioneloza
3. Opracowanie: Legionelloza – Informacje dla osób podróżujących
